dialect, ethnic language, Czech-Polish linguistic borderland, the Czech part of the Cieszyn/Těšín region, Adolf Kellner, Andrzej Sowa, Karol Dejna, Jaromír Bělič, Arnošt Lamprecht

Artykuł prezentuje dyskusję na temat afiliacji gwary czesko-polskiego pogranicza językowego i państwowego na tzw. Zaolziu, która przebiegała co najmniej od lat 50. XX w. nie tylko w kręgach naukowych (wśród dialektologów), ale również w prasie (szczególnie na łamach miesięcznika Zwrot). Polemika ta jest świadectwem tego, że fakty dialektologiczne można wykorzystać w celach ideologicznych (politycznych), że mogą one służyć do uzasadnienia interesów państwa, które przywłaszcza sobie pierwotnie obce tereny gwarowe.

The article focuses on historical discussion that arose on affiliation with Czech or Polish nationality / language in the Czech-Polish border area, the bone of contention being the dialect used in the Czech part of this region (surrounding Cieszyn). Although the discussion was generally conducted in academic circles, it was also picked up on by the local press (i.e., the cultural monthly "Zwrot"). It concerned not only the interests of Czech (Czechoslovak) and Polish dialectology, but also posed existential questions for the Polish minority living in this part of the former Czechoslovakia. The polemics were marked by the Marxist ideology of the time, and the overall policy of the Czechoslovak state, whose intent was to justify the affiliation of certain linguistic areas to Czechoslovakia.