dialect, ethnic language, linguistic consciousness, national identification, borderlands

Autorka koncentruje się na trzech miejscach w przestrzeni zachodniosłowiańskiej: na Zaolziu (w czeskiej części Śląska Cieszyńskiego), górnych Kysucach (w powiecie czadeckim, kraju/województwie żylińskim; Słowacja) oraz na regionie Slovácko (Moravské Slovensko, wschodnia granica Republiki Czeskiej). Zadaje sobie pytanie, czy użytkownicy gwary należącej do pewnego języka narodowego (etnicznego) muszą koniecznie czuć się członkami tego narodu. Wskazuje na różnice między lingwistycznym podejściem do tematu, gdy decydują czynniki językowe (systemowe), a norma gwarowa jest osądzana na tle systemu języka etnicznego, oraz ideologizującym (upolitycznionym) oglądem zjawisk, takich jak świadomość językowa i narodowa, przynależących do sfery metapoznawczej (psycholingwistycznej, emocjonalnej) jednostki lub grupy.

The author focuses on three localities of the West Slavic territory: the Czech part of Těšín Silesia, the upper part of the Kysuce region in Slovakia and the Slovácko region (Moravian Slovakia) near the eastern border of the Czech Republic. The basic question it deals with concerns the relationship between the affiliation of a dialect (mother tongue) to a particular ethnic language and the integration of the user of that dialect into a given nation. She points out the differences between a linguistic approach to the given issue, based on the systemic properties of the dialect, and a psycholinguistic (ideological, political) approach, which implements such categories as linguistic consciousness or national identification.