Rudnik, Cieszyn, Cieszyn Silesia, village, microhistory

W okresie po 1945 r. na arenę działalności społecznej wkroczyło w Rudniku kilku nowych aktywistów, na czele z Władysławem Handzlem, którego praca – chociażby na rzecz OSP czy ZMW – była dostrzegalna także poza granicami sołectwa. Wśród rolników prym wiódł w tym czasie Franciszek Wawrzyczek, wieloletni prezes miejscowego Kółka Rolniczego (udzielał się także w wielu innych inicjatywach), którego wysiłki zostały nagrodzone w 2000 r. prestiżowym laurem Srebrnej Cieszynianki. Tradycyjnie w działalność społeczną angażowali się kierownicy miejscowej szkoły, m.in. Wilhelm Szuścik (1945–1955) oraz sprawujący tę funkcję najdłużej po II wojnie światowej Oton Wałoszek (1962–1980). W okresie do 1989 r. siłą rzeczy osoby udzielające się społecznie musiały być upolitycznione, nierzadko (jak np. Władysław Handzel) zintegrowane z PZPR. Działalność społeczno-kulturalna rudniczan w okresie PRL była przeważnie wysoko oceniana (np. wyróżnienie w konkursie na najlepsze koło ZMW w województwie katowickim dla miejscowego koła tejże organizacji w 1965 r.). W czasach najnowszych odpowiedzialność za wieś w coraz większym stopniu biorą na swoje barki kobiety – w 2000 r. inicjatorką powstania wspomnianego Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Rudnik była Sylwia Grzebień, szkołę od niemal 20 lat nieprzerwanie prowadzi Beata Starzyk, sołtysem od 2019 r. jest Urszula Lebioda – pierwsza w dziejach Rudnika kobieta na tym stanowisku. W okresie po 1945 r. nastąpił też większy wysyp organizacji społecznych, częściowo o politycznym profilu. Powstały wówczas m.in. Związek Młodzieży Polskiej, Związek Samopomocy Chłopskiej (1947), Związek Młodzieży Wiejskiej (1957) czy odwołujące się do przedwojennych tradycji Kółko Rolnicze (1957) wraz z Kołem Gospodyń Wiejskich (1956). Od roku 1966 wieś posiadała własny klub sportowy, początkowo pod nazwą LZS Zorza Rudnik (w latach 1968–1986 scalony z LZS Kończyce Wielkie).

In the period after 1945, several new activists entered the arena of social activity in Rudnik, headed by Władysław Handzel, whose work - for example for the Volunteer Fire Brigade or the Rural Youth Association - was also visible beyond the borders of the village council. The leader among farmers at that time was Franciszek Wawrzyczek, the long-time president of the local Agricultural Circle (he was also involved in many other initiatives), whose efforts were awarded in 2000 with the prestigious Silver Cieszynianka award. Traditionally, the heads of the local school were involved in social activities, e.g. Wilhelm Szuścik (1945–1955) and Oton Wałoszek (1962–1980), who held this position for the longest time after World War II. In the period up to 1989, people who were socially active had to be politicized, often (such as Władysław Handzel) integrated with the Polish United Workers' Party. The social and cultural activities of the inhabitants of Rudnik in the period of the People's Republic of Poland were usually highly rated. In recent times, responsibility for the countryside has been increasingly taken on by women - in 2000, the initiator of the establishment of the aforementioned Association for the Development of the Village of Rudnik was Sylwia Grzebień, the school has been run continuously for almost 20 years by Beata Starzyk, and Urszula has been the mayor since 2019. Lebioda - the first woman in the history of Rudnik to hold this position. In the period after 1945, there was also a greater flood of social organizations, partly of a political profile. At that time, there were Polish Youth Union, Peasants' Self-Help Union (1947), Rural Youth Union (1957) or referring to the pre-war traditions Agricultural Circle (1957) together with the Circle of Country Housewives (1956). From 1966, the village had its own sports club, initially under the name Popular Sport Team (LZS) Zorza Rudnik (in the years 1968–1986 merged with LZS Kończyce Wielkie).