folklore, social construction of reality, pragmatics, ideology, legitimization

Celem artykułu jest zidentyfikowanie pragmatycznego i ideologicznego wymiaru folkloru. Autor (przywołując między innymi A. Gramsciego, B. Malinowskiego i R. Barthes’a) rozpatruje sposób, w jaki narracje folklorystyczne są uprawomacniane jako prawdziwe relacje o byłych zdarzeniach. Jednocześnie stawiane jest tu pytanie, w jaki sposób narracje folklorystyczne uczestniczą w kształtowaniu się ludzkich doświadczeń, przekonań oraz kognitywnych (poznawczych i działaniowych) nawyków, w jaki sposób folklor bierze udział w społecznym konstruowaniu rzeczywistości. Pojęcie folkloru odnosi się tutaj – zgodnie z propozycjami P. G. Bogatyriewa i R. Jakobsona – do tekstów poetyckich zorientowanych na langue. Podobne teksty są konwencjonalne w tym sensie, że ich struktury znaczeniowe na szerszą skalę są reprodukowane w ramach określonej społeczności komunikacyjnej.

The aim of the paper is to identify pragmatic and ideological dimension of folklore. The author (referring i.a. to A. Gramsci, B. Malinowski and R. Barthes) reflects on the manner in which folklore narratives are being legitimised as true representations of past events. In the same way he raises the question how folklore narratives participate in constitution of experiences, beliefs and cognitive (noetic and behavioural) habits of its agents, how folklore participates in the social construction of reality. The notion of folklore relates here – in accordance with propositions of P. G. Bogatyrev and R. Jakobson – to poetic texts aimed at la langue. Such texts are conventional in the sense that their semantic structures are broadly reproduced inside a communicative society.